Fransız ÅŸirketi Alcatel Türksat’ı arızalı satmış
 Türksat 2A uydusunun, tasarım hatası yüzünden 12 tüpünün patlayarak kullanılamaz hale geldiği ortaya çıktı. Üretici firma Alcatel ise 300 milyon dolarlık tazminatı ödememek için uydu kapasitesinin düşük tutulmasını istiyor.
Türkiye’nin faal durumdaki iki uydusundan biri olan Türksat 2A’nın fırlatıldıktan kısa süre sonra arızaya maruz kaldığı belirtildi. Uydunun 34 adet hareketli dalga tüpünden (TWT-Transponder) on ikisi aşırı ısınma gibi teknik arızalar sebebiyle kullanılamaz hale gelirken, Türksat yönetimi uydudaki patlamaları kamuoyundan sır gibi sakladı. Konuya yakın bir kaynak, uydunun tam kapasite çalışması halinde devre dışı kalmasından endiÅŸe eden üretici firma Alcatel’in 300 milyon dolarlık tazminatı ödememek için tüplerin yan yana çalıştırılmamasını tavsiye ettiÄŸini söylüyor. Bu tavsiyenin dikkate alınması halinde uydunun verimli kullanılamayacağı vurgulanırken, “Bu ÅŸekilde saÄŸlıklı bir müşteri operasyonu gerçekleÅŸtirilemez.” deÄŸerlendirmesi yapılıyor. Zaman’ın uzmanlardan edindiÄŸi bilgileri doÄŸrulayan Uydu HaberleÅŸme Kablo TV ve Ä°ÅŸletme AÅž (Türksat) yönetimi, bir tüpün daha patlayabileceÄŸini açıkladı. “Türksat 2A’da tasarım hatası bulunuyor.” diyen üst düzey bir yetkili, uyduyu önceki yönetimin sipariÅŸ ettiÄŸini belirterek, baÅŸka ülkelerin de uydu iÅŸletirken benzer arızalarla karşı karşıya geldiÄŸini söyledi.
Aynı yetkili, “Ancak buradaki sorun, patlamaların Türksat 2A’da daha sık olmasıdır.“ ifadelerini kullandı. 2015’e kadar faaliyette olması planlanan Türksat 2A’nın 5 tüpü daha bu süre zarfında patlarsa sigorta ÅŸirketi devreye girecek. AnlaÅŸma gereÄŸi uydunun 300 milyon dolar civarındaki maliyetinin tümünü sigorta ÅŸirketi karşılayacak.
Telekom uzmanlarına göre, arızalar 2001’deki fırlatmayı takip eden 5-10 gün içinde ortaya çıkmaya baÅŸladı. Uydudaki dalga tüpleri devre dışı kalırken, gerekçe olarak da aşırı ısınmaya baÄŸlı teknik arıza gösterildi. Arızalar sebebiyle aktif olarak kullanılan 4 elektrik enerji temini tüpü (TRP) ile 8 yedek TWT tüpü servis dışı kaldı. Bütün aksiliklere raÄŸmen uydu üzerinden yapılan yayınlarda bir sıkıntı yaÅŸanmadığını belirten Türksat yetkilileri, “Bir tüpün daha patlamasını bekliyoruz. O tüp patlarsa bile müşterilerimize uydu üzerinden verdiÄŸimiz yayınlarda sıkıntı yaÅŸanmayacak.“ bilgisini verdi. Ancak uzmanlara göre üretici ÅŸirket Alcatel’in, “Tam kapasite ile çalıştırmayın.“ uyarıları da gösteriyor ki arızalar tehlike sınırına geldi. Bu arada ‘Türksat 2A’nın arızalı olduÄŸu halde satın alındığı’ yönündeki bir baÅŸka iddia ise konuya yeni bir boyut kazandıracak nitelikte. Uydu iÅŸletmeciliÄŸinin Türk Telekom çatısı altında yürütüldüğü dönemde görev yapan bazı uzmanlar, 300 milyon dolar karşılığında satın alınan 2A uydusunun baÅŸka bir ÅŸirket için üretildiÄŸini öne sürdü. Buna göre deneme testlerinin baÅŸarısızlıkla sonuçlanması üzerine söz konusu yabancı ÅŸirket uyduyu almaktan vazgeçti. Testlerde ciddi üretim hataları tespit edilirken, aynı uydu daha sonra Türk Telekom’a satıldı. Bu ve benzeri iddialar iki yıl önce yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi KÄ°T Komisyonu’nda da gündeme gelmiÅŸti. Komisyonda, BaÅŸbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu raporuna dayanarak, uydunun 5 yıl boyunca üretici firma ve sigorta kapsamında bulunmasına raÄŸmen arızadan doÄŸan sigorta bedelinin ödenmediÄŸi kaydedilmiÅŸti. Türksat yetkilileri ise sigorta kapsamında patlayan tüplerin parasının üretici firma Alcatel’den alındığını aktardı. Türksat 2A’nın yapım ve servislerinin pazarlanması için 1996’da Eurasiasat isimli bir ÅŸirket kurulmuÅŸtu. Åžirket hisselerinin yüzde 75’i Türk Telekom’un (hisseleri ÅŸu anda Türksat AÅž’ye geçti) ve yüzde 25’i Fransız Alcatel Space Industries firmasına ait olan Eurasiasat, 2A uydusunun 10 Ocak 2001’de yörüngesine yerleÅŸtirilmek üzere Ariane 4 roketiyle fırlatılmasını saÄŸladı. Uydunun gözlemi, kontrolü ve üzerindeki iletiÅŸim aktivasyonu Türksat AÅž tarafından gerçekleÅŸtiriliyor. Kontrol merkezi Ankara’da bulunan uydunun Cannes’da da yedek bir merkezi yer alıyor. Türksat 1C ile aynı lokasyonda (42° DoÄŸu) hizmet veren uydunun kapsama alanı ise dünya nüfusunun yüzde 20’sini içeriyor.
Millî uydu için ilk adım
Türkiye bugüne kadar 4 uydu fırlattı. Ä°lk tecrübe Türksat 1A fırlatıldıktan sonra arızalanarak düştü. 1B, geçen yıl haziranda ömrünü doldurarak uzay çöplüğündeki yerini aldı. Geriye iki haberleÅŸme uydusu kaldı. Bunlardan 1C’nin ömrü 2007 sonunda doluyor. Bunun yerine mutlaka yenisi gönderilmek zorunda. Çünkü 1C, Türkiye’nin yanı sıra Batı ve DoÄŸu Avrupa’yı kapsama altına alıyor ve üzerinden yaklaşık 160 civarında dijital, analog, ÅŸifreli ve ÅŸifresiz televizyon ve radyoya altyapı hizmeti veriliyordu. Ancak 2004’te yayın trafiÄŸi dijitale geçilince yük 2A’nın üzerine kaydı. Åžimdi 1C üzerinde daha çok internet, data ve radyo yayınları yapılıyor. 2A ise 2015’e kadar hizmette kalacak. Türksat, son olarak 2008’de uzaya gönderilmesi planlanan son teknoloji ürünü 3A için açtığı 200 milyon dolarlık ihalede Fransız Alcatel firması ile sözleÅŸme imzalamıştı. UlaÅŸtırma Bakanı Binali Yıldırım, “Burada 22 Türk mühendis görev alacak. Böylece sonraki uyduların Türkiye’de yapılmasının adımı atılmış olacak.“ dedi.
Etiketler:
BU KONU HAKKINDA YORUM YAPABİLİRSİNİZ !
Henüz yorum yapılmadı. İlk yorum yapan siz olun :
Yorum yapabilmek için aşağıdaki kutucuğa yorumunuzu yazınız ve ardından "YORUMU GÖNDER" düğmesine tıklayınız !
Önemli : Yorumlarınız onaylandıktan sonra bu bölümde yer alır. Lütfen dilbilgisine, ahlak kurallarına uygun ve sadece bu konu ile ilgili yorum yapınız.
*Dijital uydu sistemleri ile ilgili problemlerinize forum bölümümüzde çözüm bulabilirsiniz.